13 Kasım 2006

Diller ansiklopedisi fikri

Yaziyi sese ceviren yazilimlari bilir misiniz? Berbattirlar, hic bir tonlama yoktur. Bir ornegini buradan dinleyebilirsiniz. Bu servis sabah gazetesinin yeni sunmaya basladigi, yaziyi sese cevirmeye yarayan bir servis. Aslinda cok guzel bir yenilik tabi ama daha cok gelistirilmesi lazim. Muhtemelen her kelimeyi okutmuslar ama bilgisayar cumle olarak degil de kelime olarak algiladigi icin tonlama ve ruh eksik kalmis. Peki bu sistem nasil gelisebilir? Oncelikle dilden dile degisen cumle yapisi ve vurgulamayi bilgisayar uzerinde modellemek gerekir.

Bunlari dusunurken aklima soyle bir fikir geldi, wikipedia gibi bir diller ansiklopedisi... Sosyal internet bu mekanizma icin aslinda harika bir firsat. Simdi soyle bir sistem dusunun, dil ansiklopedisini actiginizda once dilinizi seciyorsunuz sonra karsiniza uyelik metini cikiyor, bu metini sizden okumaniz isteniyor tonlama ve vurguya dikkat ederek. Siz okurken ansiklopedi sizin sesinizi kaydediyor ve cumle uzunluguna gore tonlamayi analiz ediyor. Sonuna kadar okuyunca ansiklopedi uyeliginizi onayliyor. Uye olduktan sonra istediginiz bir metini sesli olarak size sunuyor. Milyonlarca kisi uye olursa, milyonlarca analiz sonucunda bilgisayar mukemmele yakin bir sekilde dili konusmayi ogreniyor. Uyeliginizin devami icin belki sizden her uc ayda bir kendi sectigi bir metini okumanizi isteyebilir sistem. Boylelikle dile yeni katilan kelimeleri de analiz edip ogrenme firsati bulur.

Peki bu ansiklopedinin baska ne gibi yararlari olur? Blogunuzda yazdiginiz herhangi bir metini (sistemden kendi sececeginiz bir ses tonuyla) okutabilir ve bir podcast gibi bunu kullanicilariniza sunabilirsiniz. Peki neden kendim kendi sesimle podcast yapmayayim ki diye dusunebilirsiniz ama oncelikle yazi yazarken fikirlerinizi daha derli toplu sunuyorsunuz, dogaclama bir podcast yaparken bu kadar akici ve duzenli konusmaniz zor (onceden yazmadiysaniz konusacaklarinizi, onceden yazdiysaniz da bunu tekrar okuyup podcast haline cevirmek zaman kaybi degil mi?) Sonra cogu kisi zaten kendi sesini begenmez, bu kisiler icin harika bir firsat olucaktir. Dusunsenize takip ettiginiz butun gunlukler, haberler sesli olarak sunuluyor size, yola cikmadan once ipodunuza yukleyip yolda dinliyorsunuz bunlari. Bunun disinda korler icin de buyuk bir yardimi olur bunun haliyle.

Baska nasil yarari olabilir? Bambaska bir dil ogrenirken mesela... Diller ansiklopedisini acip tekrar yapiyorsunuz, ansiklopedi hangi kelimeyi nasil yanlis telaffuz ettiginizi size soyluyor. Baska nasil bir kullanimi olur? Tercume mantigina baktiginizda her zaman yazi uzerinden tercumeye odaklanmis insanlar, halbuki sesli tercume duygulari daha net dile getirmez mi? Diller ansiklopedisine yeni bir kelime eklendiginde bu kelimenin sadece telafuzu degil anlami da kaydedilir. Belli kelime obeklerinin bir araya geldiklerinde olusturduklari farkli anlamlari sistem tonlama farkindan daha rahat analiz edip ogrenebilir. Bu sayede blogunuzu sadece turkce yazip ingilizce ya da istediginiz bir dilde sesli olarak da sunabilirsiniz.

Insanlar istedikleri zaman bu ansiklopediye gonullu olarak da yeni kelimeler ekleyip telafuzunu okuyabilirler. Zaten sirf dil ogrenmek icin milyonlarca kisi uye olur ve uye olurken herkesin telafuz ederek katki sagladigini dusunurseniz kisa zamanda sistem oldukca iyi seviyeye ulasacaktir. Daha bir cok kullanim alani bulunabilir sanirim boyle bir sistem icin. Nasil onu acik bir fikir degil mi? Bence de :)

8 yorum:

  1. heh bende bunun tam tersini düşünüyorum.
    yani sesi yazıya çevirme. süper bişy olur. saatlerce klavye başında yazmaktansa çok mantıklı..sayfalarca yazı yazması gereken insanlar için mükemmel ötesi olur.

    YanıtlaSil
  2. Selamlar..
    Eysean, bu senin dedigini Microsoft Office Word yapio die biLiorum. Turkce aLtyapiSi oLup oLmadigini pek biLmiorum ama ing. konu$uLani yaziya cevirdigine $ahit oLdum. Pek hizli ve dogruLuk orani mukemmeL oLmasa da, yine de geLi$tiriLebiLcek bi durum.
    Mert, Senin de fikrin cok iyi.. Ozellikle diL ogrenimini daha egLenceLi haLe getiriceini du$unuorum. ;)

    ~Serra

    YanıtlaSil
  3. "Sonra cogu kisi zaten kendi sesini begenmez, bu kisiler icin harika bir firsat olucaktir. Dusunsenize takip ettiginiz butun gunlukler, haberler sesli olarak sunuluyor size, yola cikmadan once ipodunuza yukleyip yolda dinliyorsunuz bunlari"

    Elbette güzel olacaktır ama...
    sadece bir mesele uzerinde durmak isterim: okuma hizinin daha yuksek olmasi.

    Acikcasi dinlemek bazen yorucu olabiliyor...

    YanıtlaSil
  4. yine cok guzel bir fikir... bence cokta mantıklı olmayacak birsey degil yani ve dedigin gibi en cokta gorme engelliler ve dil ogrenenler icin faydalı ama ne yazık ki bu durumda gorme engelliler bu siteye uye olamazlar tek baslarına cunku uye olmak icin metin okuma sartı koymussun:)

    YanıtlaSil
  5. Mert,yeni bir icat geliyor sanki senden.. Daha once yapan olmus mu bunu peki? :D

    YanıtlaSil
  6. @eyesan: bu fikir dedikleri gibi kullaniliyor ama ben cok memnun kalmamistim, cok efektif kullanan da gormedim, sanirim daha cok gelistirilmesi gerek sesten komut sisteminin.

    @serra yilmaz: dedigin gibi word'de bir eklenti sayesinde vardi sanirim bu ozellik ama pek verimli degildi. Tesekkurler belki bir gun gerceklesir bu fikir.

    @ali saglam: haklisin dinlemek konsantrasyon gerektiriyor ama bilgisayar tarafindan ses tonu ve ses hizi (temposu) ayarlanabilecegi icin belki bu yoruculugu azaltabilir. Bilgisayar belki arkaplana istedigimiz bir muzigi de yerlestirebilir. (Bu gerci dinlerken uykusunu da getirebilir insanin)

    @ahsen: gorme engelliler icin bu sistemin yarari soyle olucak, internette bu sistemi kullanan sitelerdeki herhangi bir yaziyi dinleyebilirler bu sayede diller ansiklopedisine uye olmalarina gerek yok. Zaten bilgisayar basindayken mutlaka onlara birinin yol gostermesi gerekir sanirim.

    @tugce: arastirdigim kadariyla olmamis ama bu fikir yuksek bir ses analiz ve programlama bilgisi gerektiriyor o yuzden tek basima yapabilecegim birsey degil maalesef.

    YanıtlaSil
  7. ya tabii ki birinin yol gostermesi gerekir ben ciddi demedim ki zaten:)

    YanıtlaSil
  8. @ahsen: eheh yok ciddi demesen bile simdi dusununce diller ansiklopedisine korlerin de yardim almadan uye olmasini saglayabilecek bir sistem dusunmek lazim cunku onlar icin cok faydali olucaktir, bu konuda biraz daha kafa yormaliyim sanirim su an aklima gelmiyor.

    YanıtlaSil