Bir pamuk da benden

Orhan Pamuk'un nobel odulunu kazanmasindan sonra yogun tartismalar yasandi. Bunun benzer ornegini Galatasaray UEFA kupasini kazandiginda besiktasli ve fenerli arkadaslarimdan da gormustum :)

Oncelikle odulun politik bir sebebi olup olmadigi konusuna bakarsak; bence az da olsa etkisi var, bir yil once ayni odule layik gorulen ingiliz edebiyatci Harold Pinter'in odulu kazanmasinda da politik etkenlerin oldugu konusuluyordu. Ne var ki bu odulu sadece "iddia edilen ermeni soykirimi" hakkinda verdigi demecler sayesinde kazandigi iddiasi bence cok sacma, eminim ki Ermenistan'da sadece ve sadece bu konu hakkinda yazan iyi edebiyatcilar da vardir, amac tamamiyle politik ve sozde ermeni soykirimina dikkat cekmek olsaydi bence bu odulu onlardan biri alirdi. Bir roportajinda kisisel fikrini bildirdigi icin kimseye nobel odulu vermezler, Orhan Pamuk bagira cagira her soylesisinde bu dusuncelerini on plana cikaran bir kisi de degil. Peki bu demecinin nasil bir etkisi olmustur? Ben dusunce ozgurlugunun hala tam olarak yerlesmedigi ulkemizde bu konuda bir gelisme olarak goruyorum. Dusunce ozgurlugu yuksek olgunluk gerektiren bir kavramdir, hem hukumet tarafindan hem de halk tarafindan. Bir kisi toplumun geneline uymayan dusuncelere sahip olabilir ve bunlarin icerigi ne olursa olsun bunlari dile getirmekle bir suc islemis sayilmamalidir. Eninde sonunda bu dusuncelere prim vericek olan halktir, eger halki bu dusuncelerin arkasindaki sebepleri arastirmaya itecekse ne guzel. Iste bu sebeple bence nobel sahibini secerlerken politik olarak "dusunce ozgurlugu kavrami" etkili olmustur, bu dusuncenin icerigi degil. Turk hukumetinin de Orhan Pamuk'u dusuncelerinden dolayi yargilamamis olmasi da turk hukumeti acisindan cok olumlu bir gelismedir.

Edebi acidan bakarsak ben Orhan Pamuk'un romanlarini begeniyorum, en begendigim turk edebiyatcisi mi? Hayir. Bu odulu hakeden baska turk yazarlari yok mu? Bence var ama bunlar tabi ki benim sahsi goruslerim. Zamanlama, sans ve kimi zaman "politik" sebepler bile bir insani digerlerinin onune gecirebiliyor bazen. Is hayatinda da bu boyle, farkina varmasak bile kisisel yasantimizda da bu boyle. Dogru zamanda dogru yerde olmak.

Son olarak Orhan Pamuk ureten bir insan, calisiyor ve birseyler uretiyor, bu benim cok onem verdigim bir kavram. Eminim bircok kisiyi etkilemis ve ulkenin gundemini edebiyata cevirmistir bu basarisiyla (her ne kadar ulkemiz insani politik degerleri tartismayi daha cok sevdiyse de). Bunun disinda buradaki yabanci arkadaslarim bana Orhan Pamuk'u soruyorlar ve kitabini Amazon'dan siparis ettiklerini soyluyorlar. Turk edebiyatini hic okumamis olan insanlari turk edebiyati ile tanistiriyor, ulkemizin adini edebiyat alaninda dunyaya duyuruyorsa dusunceleri ne olursa olsun basarisini takdir etmemiz gerektigini dusunuyorum.